मेहदी हसन- भाग-1

१९२७. तेव्हा भारत आणि पाकिस्तान वेगळे व्हायचे होते. राजस्थानमधील एक संस्थानात राजाच्या दरबारी उस्ताद अजीम खान आणि उस्ताद इस्माईल खान हे दोन शास्त्रीय गायक होते. दरबारात गायकी सादर करणारे हे दोन बंधू आपल्या घरी एक चिमुरड्या मुलाला शास्त्रीय संगीताचे शिक्षण देत होते. त्याच्या कोवळ्या गळ्यातुन सुरांचे विश्व साकारले जात होते. त्या मुलाचे नाव होते मेहदी हसन.
राजस्थानात लुना हे त्यांचे गाव। लहानगा मेहदी तिथेच ठुमरी, ध्रुपद, ख्याल गायकी शिकला. वय वर्षे ८ हे तसे खेळ्ण्याचे. पण मेहदी सुरा सोबत खेळत बसायचा. बालपण संपले. नेमकी भारताची फ़ाळणी झाली. हसन कुटुंब पाकिस्तानात गेले. नवा देश, नवी माणसे. खिशात पैसे नाहीत. गान्याशिवाय दूसरी कला नाही. मेहदी ने मग सायकलचे दूकान टाकले. घर चालावे यासाठी कार आणि ट्रक्टर दुरुस्तीचे काम शिकला. पण गायन आणि त्याचे शिक्षण सुरूच होते. संगीताला मेहदी ने कधी अंतर दिले नाही. रियाज़ सुरूच असे. करियर करायचे तर संगीतात हे त्याने पक्के ठरवले होते. १९५२ साली रेडियो पाकिस्तान वर त्याला संधि मिळाली. तिथून त्याचे नाव झाले. उस्ताद बरकत अली खान, बेगम अख्तर, मुख्तार अख्तर हे दिग्गज त्याचे आदर्श होते. उर्दूची नजाकत आणि गझल प्रकारात असलेला रस यामुळे मेहदी हसनने मग या गझलेवरच भरभरून प्रेम केले. १९५२ ते १९६० या काळात मेहदी हसनने गजह्ल गायकीवर प्रभुत्व मिळवले. आणि गझल गायनाच्या क्षेत्रात एक नव्या पर्वाचा प्रारंभ झाला. ६० आणि ७० ही दशके फ़क्त मेहदी हसन यांचीच होती. या २० वर्षात त्यांनी चित्रपटातील गाणीही गायली. त्या काळातील असा एखादाच पाकिस्तानी हीरो असेल ज्याला मेहदी हसन यांचा आवाज नव्हता.

...............................

भाग 2 लवकरच येत आहे...

...........................

ऐसा काही न हो के पलटकर न आ सकू....

शोला था जल बुज़ा हु, हवाए मुझे न दो
मै कबका जा चूका हु सदाए मुझे न दो

जो जहर पी चूका हु तुम्ही ने मुझे दिया है
अब तुम तो जिंदगी की दुवाए मुझे न दो

ऐसा काही न हो के पलटकर न आ सकू
हर बार दूर जाके सदाए मुझे न दो

कब मुझको ऐतराफ़ ऐ मुहब्बत न था 'फराज'
कब मैंने ये कहा था सजाये मुझे न दो...
.....
अहमद फ़राज़ वारले। 'रंजिश ही सही दिल ही दुखाने के लिए आ' असे आर्जव करताना कातिल शायरी काय असते हे सांगणारा शायर गेला। खरे तर या जगप्रसिध्द गज़लचा हा शेर अहमद फराज यांनाही आता लागू होतो.
.....
' ऐसा काही न हो के पलटकर न आ सकू
हर बार दूर जाके सदाए मुझे न दो'...
मेहदी हसन यांचे गायन आणि फराज यांची शायरी यांचे असे काही दर्दभरे मिश्रण आहे की थोडा मनाचा जागा माणूस अस्वस्थ झालाच पाहिजे। एकटी 'रंजिश' जरी ऐकली तरी पेन आणि सूर काय करू शकतात ते दिसून येते.अहमद फराज गेले. ते काही राजकीय नेते नव्हते. पण शायरीवर प्रेम करणारा प्रत्येक माणूस त्यांच्याशी एक धाग्याने बांधला गेला होता. गझल अशीच कधी तरी अचानक कानावर पडली आणि हे प्रकरण मनाला भावले. अम्मल चढावा तशी गझल मनावर राज्य करू लागली. मेहदी हसन, गुलाम अली केव्हा मानत घर करूँ बसले ते समजलेही नाही. त्यांच्या सोबत अहमद फराज असेच आले. आणि खुशाल रहू लागले.गझल हा प्रकार समुद्रसारखा आहे. जितके खोल खोल जाल तितकी अनुभूति तीव्र होत गेली.

मेहदी हसन ऐकता ऐकता अहमद फराज समजत गेले। त्यांच्या एक एक गझल वाचल्या तरी त्यांची ताकद लक्षात येते.....
आँख से दूर न हो, दिल से उतर जायेगा
वक्त का क्या है, गुजरता है गुजर जायेगा॥
अशा साध्या सोप्या शब्दातील गझल असो की रंजिश ही सही असो..सारे कसे थेट आणि स्पष्ट.फिर उसी राह गुजर पर शायदहम कभी मिल सके शायद हे लिहितानाची हतबलता प्रत्येकाने पाहिलेली. आयुष्यात कधी न कधी अनुभवलेली. फ़क्त ती लिहिली अहमद फराज यांनी.प्रत्येकाच्या मनाची अवस्था लिहिणारा हा शायर फ़क्त शब्दांचे खेळ करीत बसला नाही. त्यात त्याने भावना ओतल्या. त्यातून मनाच्या जखमांवर फुंकर घालणारी शायरी जन्माला आली. हा शायर स्वत:बद्दल तेवढ्याच आत्मियतेने लिहून गेला.
मै तो आवारा शायर हु, मेरी क्या वकात?
एक दो गीत परेशां से गा लेता हु..
असे ते स्वत:बद्दल सांगतात, पण खरे तर त्यांच्या शायारिने श्रोताच परेशां झालेला असतो..किंवा आयुष्यात परेशां झालेला त्या गझलेत स्वत:ला पाहतो.
आपल्यासाठी परेशां करणारे काही लिहिणार नाहीत....सोबत कायम राहतील त्यांचे शेर. घायाळ करणारी त्यांची ग़ज़ल....'रंजिश ही सही' ऐकत पुन्हा पुन्हा त्याच जखमांवर फुंकर घालायची. नेहमी.

श्रावण

आला आषाढ-श्रावण - बा.सी.मर्ढेकर

आला आषाढ-श्रावणआल्या पावसाच्या सरी;
किती चातकचोचीनेप्यावा वर्षा‌ऋतू तरी!

काळ्या ढेकळांच्या गेलागंध भरून कळ्यांत;
काळ्या डांबरी रस्त्याचाझाला निर्मळ निवांत।
चाळीचाळीतून चिंबओंली चिरगुटें झाली;
ओल्या कौलारकौलारींमेघ हुंगतात लाली।

ओल्या पानांतल्या रेषावाचतात ओले पक्षी;
आणि पोपटी रंगाचीरान दाखवितें नक्षी।
ओशाळला येथे यम,वीज ओशाळली थोडी,
धावणाऱ्या क्षणालाहीआली ओलसर गोडी।

मनी तापलेल्या ताराजरा निवतात संथ;
येतां आषाढ-श्रावणनिवतात दिशा-पंथ।
आला आषाढ-श्रावणआल्या पावसाच्या सरी;
किती चातकचोचीनेप्यावा वर्षा‌ऋतू तरी!

पाउस - ग्रेस

पाउस कधीचा पडतो झाडांचि हलति पाने
हलकेच जाग मज आली दु:खाच्या मंद
सुराने डोळयात ऊतरले पाणी पाण्यावर डोळे फिरती
रक्ताचा उडाला पारा या नितळ उतरणीवरती
पेटून कशी उजळेन हि शुभ्र फुलांचि ज्वाला
तार्‍यांच्या प्रहारापाशी पाउस असा कोसळला
सन्दिग्ध घरांच्या ओळी आकाश ढवळतो वारा
माझ्याच किनारयावरती लाटांचा आज पहारा

The Heat is on!!

Temperatue is the only one subject discussed these days. Its because the typical Indian summer is burning the land. It may be due to Global warming or somethingelse, the fact is the same, the Heat is on!!Its above 42 degrees celsius here in Aurangabad since last couple of days. The heat wave, sweating, burning sunlight, and everlasting loadshedding is a gift hamper we all have!!

Thinking about heat is also makes us sweating. So I found a interesting way to get cool these days. I am looking for the information about weather diversity in the world and I got interesting info. Its really cool.

Why dont you join me for that?

---

wettest place

Since over 90 percent of Antarctica is covered by ice, it could be considered the wettest place on earth. But the ice isn't melted so Antarctica isn't that wet. Until recently it was thought that the volcanic peak Mt. Waialeale in Hawaii was the wettest but Cherrapunji, India is much wetter.The city of Cherrapunji is 1290 meters above sea level so all that rain must come down. When it does, the rain runs off the mountains into the valley below.

---

coldest place

Antarctica is the coldest place on the earth. The only other places that come even close to being this chilly are a few areas in Russia. The coldest place on earth is also the loneliest. The coldest temperature ever recorded was -129 Fahrenheit (-89 Celsius). Antarctica has little moisture so it's also known as one of the driest places in the world.

---

driest place

There is a disagreement about the driest place on earth. Driest means little or no precipitation so a desert has to be at the top of the list, such as the Atacama Desert in Chile. However, the South Pole has also been named the driest place because cold air has little or no moisture. Atacama Desert is also the driest place on earth. Some areas of the Atacama Desert haven't had rainfall for 400 years. Normally, it rains every 100 years.

---

hottest place

There is a 'hot' debate about the hottest place on earth. Some people think their bedroom is the hottest place to be while others name a few hot hangouts. Weather wise, the hottest places on earth are the Dallol Depression in Ethiopia and Death Valley in California!! But another interesting information says that El-Azizia part of Libya recorded 66 degrees celsius temperature few times!!

---

So we shouldn't worry about 42 degrees...isn't it cool?
What we read above is the global info of weather, now lets be local. The highest maximum temperature ever recorded at Aurangabad was 46°C (114°F) on 25 May 1905. The lowest record temperature was 2°C (36°F) on 2 February 1911.

बस तेरी याद के साये है पनाहों की तरह

आज के दौर में ऐ दोस्त ये मंज़र क्यों हैंजख्म हर सर पे हर हाथ में पत्थर क्यों है

— सुदर्शन फ़ाकिर

सुदर्शन फाकीर यांचे 1९ रोजी निधन झाले।

कुठे बातमी आली नाही।

कुणी दखल घेतली नाही।

शब्दांचा हा पुजारी गेला तेव्हा

कुठेही चार ओळी आल्या नाहीत।

वो कागज की कश्ती वो बारिश का पानी या गझलची नव्याने महती सांगायाची गरज पडू नए असे मला वाटते।

प्रेम, भावना, सामाजिक सन्दर्भ अशा ताकादिने दिले की अश्रु यावेत.

सामने है जो उसे लोग बुरा कहते है

जिसको देखा ही नही उसको खुदा कहते है।

असे सांगताना त्यानी जगाची रीतच सांगून टाकली.

फासले उम्र के कुछ और बढ़ा देती है,

जाने क्यों लोग उसे फिर भी दवा कहते है।

चंद मासूम से पत्तो का लहू है फाकीर,

जिसको महबूब के हाथों की हीना कहते है.

या कल्पना विचार करायला लावतात.

जगजीत सिंग यानी फाकिर यांच्या

सुंदर गझल गायल्या आहेत।

फाकिर यांना श्रध्धांजलि।

हर तरफ़ जिस्ट की रहो मी कड़ी धुप है दोस्त,

बस तेरी याद के साये है पनाहों की तरह।

एवढे आपन म्हणू शकतो.
har taraf ziist kii raaho.n me.n ka.Dii dhuup hai bas terii yaad ke saaye hai.n panaaho.n kii tarah

The Dollar Yorker...that bowled out cricket!

It was big shopping day for the New Royals of Indian society. Shahrukh, Preity Zinta( inclusive of Ness Wadia), Vijay Mallya ( King of good times...lol), Mukesh Ambani and all the biggies were present with their overflowing wallats. They were not present for an auction of antiques/ abstract paintings, it was a deciding and turning moment for cricket. The first hammer was the last nail for the gentleman's game. Cricket is no more a gentleman's game now. Its a commodity, players are ingrediants of this new bright market. Who was sold is not a question who was not not sold is the key Q here. From Sachin to Tatenda Taibu every one was sold out. After all the stars sold out these Rich and famous picked up Ramesh Powar and Parthiv like players too. It was a dollar game played in that closed hall. Only money talked there. Cricket was sitting on the backside.
Cricket sold to Riches and Players are auctioned for their Rojiroti. Coming April will show this star studded cricket drama to each and every cricket lover. who will win?...No matters... who will loose?...no matters...Is this the Real cricket?....who cares....!
When I was going through the news of this bidding event, I got a fantastic idea to expand this cricket business more and to make it more lucrative. One day will come when all these teams will be listed to stock market and their IPO will be avialable. Rich and Famous buyers will find another way to earn money from this stock cricket market/ cricket stock market...The day will come when everyone will bet from his/ her cellphone on the match.....everyone will get money...but who will come to watch the real cricket at the stadias? Is there anyone ready to bid for the spectators in near future?